Oczyszczanie wody, uzdatnianie do picia

Woda to życie, podstawa przetrwania i najbardziej rozpowszechniony rozpuszczalnik, dlatego uzdatnianie wody to umiejętność, którą musisz posiąść i potrafić wykorzystywać w każdej sytuacji. Jesteśmy świadomi, że bez dostępu do wody nie zdziałamy wiele. Musimy dbać o odpowiedni poziom nawodnienia organizmu, czystość ciała czy choćby możliwość ugotowania posiłku. Woda to życie, ale życie w wodzie może być niemiłe, wredne i śmiertelnie niebezpieczne. Bakterie, wirusy, pierwotniaki będą powodować choroby rozwijając się w twoim organizmie, a zanieczyszczenia takie jak nawozy, ścieki, sól (morska) mogą zaburzyć funkcjonowanie organizmu powodując biegunki, wymioty i cięższe, nawet trwałe uszkodzenia organizmu co w warunkach survivalowych jest prawie jednoznaczne z końcem Twojego spaceru po tym świecie. Zdobycie wody to jeden problem, w większości przypadków nie jest to aż tak trudne. Dopiero potem zaczyna się zabawa, woda może być zanieczyszczona na trzy sposoby: mechanicznie, biologicznie i chemicznie. Niestety nie da się usunąć wszystkich zanieczyszczeń za jednym zamachem, oczyszczanie wody to złożony, lecz w miarę prosty proces.

Nie posiadając środków do uzdatniania wody jesteśmy zmuszeni do korzystania z prostych, lecz skutecznych metod oczyszczania wody takich jak filtrowanie, gotowanie czy destylacja. W pierwszej kolejności powinniśmy zająć się zanieczyszczeniami mechanicznymi, w tym celu należy skonstruować prosty filtr lub destylator, który oddzieli naszą wodę od zanieczyszczeń pod postacią piachu, fragmentów roślin itp.

Budowa prostego filtru wody:
Do wykonania najprostszego, a zarazem bardzo skutecznego filtru będziesz potrzebować kawałka tkaniny lub filtru papierowego oraz butelki ze ściętym dnem lub innego naczynia w postaci lejka. Dodatkowo, piach, kamyki lub mech (mech torfowy zawiera jodynę, co nadaje mu działanie antyseptyczne) i węgiel aktywny (czarny, mocno przepalony z ogniska). W przypadku pozyskiwania tkaniny do uzdatniania wody, pamiętaj, a by nie uszkadzać w tym celu swojej odzieży, a w szczególności skarpetek (maszerowanie bez nich będzie męczarnią, jednak w skrajnych przypadkach może okazać się to ostatecznością). Postaraj się wyciąć tkaninę z czegoś, co jest Ci najmniej potrzebne. Jako zamiennik butelki można zastosować obwiązane płaty kory np. brzozy.

Kiedy masz już wszystkie składniki w zasięgu ręki, przystąp do budowy filtru. Zacznij od odcięcia dna butelki i zabezpieczenia jej wlewu fragmentem tkaniny. Jeśli materiał jest cienki, możesz złożyć go w kilka warstw. Następnie stopniowo wypełniaj butelkę  począwszy od węgla, przez piach, a na kamieniach kończąc. Ilość warstw kamieni i piachu można zwiększyć, zależnie od stopnia zanieczyszczenia wody. Właśnie stworzyłeś swój filtr wodny, pozwalający na oczyszczenie płynu z zanieczyszczeń mechanicznych i wstępne osłabienie toksyn za pomocą węgla. Zależnie od ilości warstw, filtrowanie może zająć mniej lub więcej czasu. Niestety to jeszcze nie koniec, ten filtr pozwoli Ci jedynie przygotować wodę do dalszego uzdatniania, czyli gotowania lub destylacji.

Gotując wodę należy pamiętać o fakcie, że długie gotowanie ma na nią negatywny wpływ. Im dłużej gotujemy wodę, tym więcej czystego płynu wyparuje, pozostawiając na dnie naczynia ewentualne zanieczyszczenia, co obniża jakość naszej wody. Gotowanie wody ma służyć jedynie do usuwania bakterii i wirusów chorobotwórczych, które giną w ciągu kilku chwil od zagotowania wody, a nawet wcześniej. Dlatego nie ma sensu gotować wodę 15 minut, wręcz przeciwnie, podczas długiego gotowania wszystkie związki i minerały zawarte w wodzie mogą stać się toksyczne wydzielając azotany, arsen i fluorki! Dłuższe gotowanie jedynie zwiększa stężenie toksycznych substancji. Zdecydowanie optymalnym czasem gotowania wody są 2-3 minuty.

Po filtrowaniu i gotowaniu, Twoja woda powinna być już zdatna do spożycia. Jeśli jednak nie masz pewności co do jej jakości, możesz sięgnąć po tabletki oczyszczające wodę, które są powszechnie dostępne. Alternatywą tabletek oczyszczających wodę jest jodyna i chlor. Wszystkie te środki dostępne są w aptece, lecz oczyszczanie wody jodyną i chlorem należy do tematów kontrowersyjnych, z powodu możliwych efektów ubocznych. Niektórzy uważają, że jodyna może być szkodliwa dla osób mających problemy z tarczycą i kobiet w ciąży, poza tym picie wody z jodyną przez dłuższy czas ma negatywny wpływ na organizm. Nawet posiadając specjalistyczne środki do uzdatniania wody, musisz najpierw pozbyć się zanieczyszczeń mechanicznych!

Destylacja

Destylacja wody polega na magazynowaniu cząsteczek pary w osobnym naczyniu. Ta metoda oczyszczania wody jest na tyle skuteczna, co na dłuższą metę szkodliwa, ponieważ destylowana woda jest pozbawiona makro i mikroelementów, które są niezbędne do poprawnego funkcjonowania organizmu. Spożywanie zdemineralizowanej wody może prowadzić do odwodnienia hipotonicznego, a nawet śmierci, ponieważ taki destylat zwyczajnie wypłucze z nas to co potrzebne do życia.

Mimo ewentualnej szkodliwości takiej wody, wiedza jak zbudować prosty destylator może uratować życie survivalowca w opałach. Najprostszym destylatorem wydaje się być połączenie dwóch naczyń za pomocą rurki umieszczonej w pokrywce. Jedno naczynie stawiamy nad źródłem ognia (dowiedz się jak rozpalić ognisko), drugie poniżej, w chłodniejszym miejsu. Woda podgrzewana w jednym z tych naczyń będzie w postaci pary przedostawać się do drugiego naczynia – to nasza przedestylowana, oczyszczona woda. Jest to metoda najczęściej stosowana przy uzdatnianiu wody morskiej.

Wsparcie w opracowaniu: Wojciech Grechuta.