Znaczenie wody dla organizmu i skutki odwodnienia.
Wszyscy jesteśmy świadomi jakie znaczenie dla naszego ciała i umysłu ma odpowiednie nawodnienie organizmu. Płyn jakim jest woda wpływa na funkcjonowanie mózgu i sprawność fizyczną. Nasz mózg w 75-80% składa się z wody i wykorzystuje ją do efektywnego przeprowadzania wszelkich procesów myślowych. Dlatego nawadnianie organizmu jest kluczowym elementem układanki wpływającej na utrzymanie kondycji umysłu. Już dwuprocentowy spadek poziomu wody w naszym organizmie ma negatywny wpływ w postaci spadku zdolności logicznego myślenia, upośledzenia inteligencji i stanu emocjonalnego. Idąc dalej tym tropem, przy 2% spadku poziomu wody pojawiają się objawy fizyczne w postaci pragnienia, zmniejszonej ilości moczu (lub jego ciemniejsza barwa), bólu głowy, zaburzenia widzenia, przyspieszonego oddech, utrudnionej mowie i obniżonego ciśnienia. Jeśli utrata płynów sięgnie 5-6% musimy liczyć się z sennością, mdłościami, a nawet omdleniami! Poważne odwodnienie organizmu zaczyna się przy utracie 10-15% masy ciała, w tym momencie do wszystkich tych „przyjemności” dołączają drgawki, uniemożliwienie mówienia, obrzęk języka, zaburzenie świadomości oraz kontroli postępowania, a ostatecznie utrata przytomności. Ubytek wody powyżej 15% kończy się śmiercią. Śmierć z powodu odwodnienia może nastąpić w ciągu 3 dni (szybciej w przypadku niekorzystnych upałów). Bez wody ludzki organizm nie jest w stanie przeżyć dłużej niż 5-6 dni.
Zalecane dzienne spożycie płynów.
Minimalna sugerowana ilość wypijanych płynów to 2,5 litra (trochę więcej niż znane z mediów 8 szklanek), takie nawodnienie organizmu powinno wystarczyć w normalnych warunkach przy umiarkowanym wysiłku. Ta zalecana ilość spożywanej wody zmienia się drastycznie w zależności od aktywności fizycznej i warunków klimatu. Dla osób wykonujących ciężkie prace w niesprzyjających warunkach (np. klimat pustynny) zapotrzebowanie na płyny może być nawet podwojone, względem osoby wykonującej lżejsze zadania w umiarkowanym klimacie. Nawadnianie organizmu nie polega jedynie na dostarczaniu czystej wody. Możemy się nawadniać za pomocą każdego napoju, który nie zawiera alkoholu, a słodkie drinki izotoniczne dodatkowo dostarczą nam energię i minerały potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Należy jednak uważać na napoje zawierające kofeinę (drinki energetyczne, kawa, herbata), która jest moczopędna. Spożywając tego typu napoje, musimy podnieść poziom nawodnienia, aby uzupełnić deficyt. Pamiętaj: mimo iż kofeina jest przydatna w utrzymaniu koncentracji i czujności, jej nadmiar może wywołać niepokój i drgawki. W sytuacjach ograniczonego dostępu do wody lub uprawiając survival, w miarę możliwości unikaj tłustego jedzenia, ponieważ układ trawienny człowieka wykorzystuje duże ilości wody do trawienia tłuszczy.
Obserwuj poziom nawodnienia mierząc ilość przyjmowanych płynów oraz częstotliwość oddawania moczu. Jeśli przez okres dłuższy niż 6 godzin nie odczuwasz potrzeby oddania moczu lub mocz jest koloru ciemniejszego niż naturalny słomkowy – uzupełnij utracone płyny. Najlepszym, a zarazem najprostszym sposobem nawodnienia organizmu jest przygotowanie roztworu ze składników, które znajdziemy w każdej kuchni, a mianowicie cukru i soli. Wystarczy zmieszać 30g cukru (ok. 6 łyżeczek) i 2,5g soli (pół łyżeczki) w 1 litrze wody. Taki roztwór dostarczy organizmowi glukozy, sodu i potrzebnych minerałów. Do pozyskiwania wody pitnej w warunkach ekstremalnych warto wiedzieć jak prawidłowo przeprowadzić uzdatnianie wody, w celu uniknięcia osłabienia organizmu chorobami.
Nadmiar wody
Wiemy już, że nawodnienie organizmu to podstawa prawidłowego funkcjonowania ciała i umysłu. Mamy jednak swoje granice i nadmiar wody może nam również zaszkodzić. Do zatrucia wodnego dochodzi w momencie spożycia kilku litrów (od 8 do 11) wody w krótkim czasie. Woda wypłukuje sód z organizmu co upośledza przesyłanie sygnałów nerwowych. Dodatkowo dochodzi do napęcznienia komórek m.in. mózgu. Objawami przewodnienia są bóle głowy, skurcze i nudności.